Sokak Çocukları Projesi
T.C.
ANTALYA VALİLİĞİ
İl Yazı İşleri Müdürlüğü
ANTALYA VALİLİĞİ
İl Yazı İşleri Müdürlüğü
Sayı : B054VLK4070300-010.06.01-143 15.01.2008
Konu : Sokakta yaşayan / çalıştırılan çocuklar
Konu : Sokakta yaşayan / çalıştırılan çocuklar
İlgi: a) Başbakanlığın 25.03.2005 tarih ve 2005/5 sayılı genelgesi
b) Devlet Bakanlığı’nın Sokakta yaşayan/çalıştırılan Çocukların Korunması’na yönelik hizmet modeli
c) İçişleri Bakanlığı’nın 2004/157 sayılı Genelgesi
d) Antalya Valiliği’nin 29.04.2003 tarih ve 25078 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, 13.04.2003 tarih ve 2003/1 Sayılı Güvenlik Kararı
e) Antalya Valiliği’nin 26.09.2007 tarih ve 2911 sayılı emirleri.
İlgi’de kayıtlı genelge, karar ve emirler doğrultusunda, İlimizde, 18 yaşın altında olup, ailelerinin ihmal ve istismarı sonucu sokakta yaşayan ve her türlü istismara, cinsel sömürüye maruz kalan erkek ve kız çocuklarının korunma, eğitim ve rehabilitasyonlarının sağlanması amacıyla bir dizi tedbirler alınmış ve bu tedbirler ilgili kurum ve kuruluşlar marifetiyle uygulanmaktadır.
Söz konusu tedbirler doğrultusunda yukarıda tanımlanan çocukları sokakta, umuma açık yerlerde, otogar, park, bahçe, metruk binalar, ATM’lerde takip etme ve gerektiğinde derhal muhafaza altına alarak, 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu, 2828 sayılı Kanun ve İlgi’de kayıtlı emirler doğrultusunda gerekli işlemleri başlatmakla görevli Sosyal Hizmetler, Jandarma ve Emniyet Birimleri tarafından bugüne kadar izlenen uygulamalar konusunda karşılaşılan sorun, tereddüt ve duyulan ihtiyaçları gidermek amacıyla aşağıda açıklanan düzenlemeler yapılmıştır:
1- Sokakta Çalıştırılan Çocukların Korunmasına Yönelik Tedbirler
a) Çocukların sokakta takibi ve denetlenmesi amacıyla Valiliğimizce oluşturulan Mobil Ekip (İl Sosyal Hzm. Md ve Em. Md. Çocuk Şb. Md. görevlileri) tarafından, sokakta çalıştırıldığı tespit edilen kız veya erkek çocuklar derhal muhafaza altına alınarak İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğü’ne bağlı Güllük Çocuk ve Gençlik Merkezi’ne teslim edilecektir.
Mobil Ekip tarafından yapılan takip ve denetleme çalışmaları yanında jandarma ve emniyet birimleri tarafından yürütülen çalışmalar sırasında tespit edilen sokakta çalıştırılan çocuklar da derhal muhafaza altına alınarak gecikmeksizin Mobil Ekip’e haber verilerek çocuğu teslim almaları sağlanacak veya çocuk Güllük Çocuk ve Gençlik Merkezi’ne teslim edilecektir.
b) Güllük Çocuk ve Gençlik Merkezi’ne teslim edilen çocuk ile görevli meslek elemanı tarafından yapılacak görüşme sonucunda çocuğun veli/vasi veya birinci derecede yakınlarından biri ile temas kurularak, kuruluşa davet edilip çocuğu teslim alması sağlanacaktır.
c) Çocuğunu teslim almak üzere kuruluşa gelen yakını ile yapılacak görüşmede çocukların sokakta çalıştırılmasını yasaklayan mevzuat hükümleri ile Valiliğimiz emirleri anlatılarak, çocuğun karşı karşıya bulunduğu riskler ve ebeveynlerin sorumlulukları açıklandıktan sonra, Valiliğimizin emirlerini içeren bir tutanakla çocuk veli/vasi veya birinci dereceden yakınlarından birine teslim edilecektir.
d) Çocuğun veli/vasi veya yakınlarının tespit edilememesi halinde ya da tespit edilip kuruluşa davet edilmesine karşın çocuğu teslim almak üzere gelmemesi halinde çocuk kuruluş müdürlüğünce durumuna uygun bir sosyal hizmet kuruluşuna (Çocuk Yuvası, Yetiştirme Yurdu veya sokak alışkanlığına göre Çocuk ve Gençlik Merkezi’ne) gecikmeksizin yerleştirilecektir. Çocuğun durumu ve yerleştirildiği kuruluş hakkında Emniyet Müdürlüğü Çocuk Şube Müdürlüğü’ne bilgi verilecektir.
e) Veli veya vasisine ulaşılamayıp, ilgili sosyal hizmet kuruluşuna yerleştirilen çocuğun veli/vasi veya yakınlarının daha sonra İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğü’ne veya kuruluşa gelmesi halinde, çocuğun ailesine teslimi ilgili kuruluş müdürlüğünce yukarıda açıklanan esaslara uygun olarak yapılacak ve sonucundan Güllük Çocuk ve Gençlik Merkezi Müdürlüğü’ne bilgi verilecektir.
f) Sokakta çalıştırıldığı tespit edilerek yukarıda açıklanan esaslar doğrultusunda işlem yapılıp ailesine teslim edilmiş olan çocuğun daha sonra tekrar sokakta çalıştırılırken tespit edilmesi halinde, çocuk hakkında aynı işlemler yapılmakla birlikte bu çocuğun veli/vasi veya bakım ve gözetiminden sorumlu kişi hakkında 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 32. maddesi uyarınca idarî para cezası işlemi yapılacaktır.
g) Aynı çocuğun üçüncü kez sokakta çalıştırıldığının tespiti halinde, yukarıda açıklanan idarî para cezası işlemi tekrarlanmakla birlikte veli/vasi veya çocuğun bakımından sorumlu kişi hakkında TCK’nin 232. maddesi uyarınca C. Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunulacak, ayrıca İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğü’nce çocuk hakkında 5395 sayılı Kanun ve 2828 sayılı Kanun hükümleri doğrultusunda gerekli sosyal inceleme yapılarak gerekiyorsa koruma tedbiri alınması yoluna gidilecektir.
2- Sokakta Yaşayan ve Her Türlü İstismara, Cinsel Sömürüye Maruz Kalan Çocukların Korunmasına Yönelik Tedbirler
a) Ailelerinin ihmal, istismar veya dışlamaları sonucu sokakta yaşadığı tespit edilen çocukların Mobil Ekip, Jandarma ve Emniyet Birimleri tarafından tespit edilmesi halinde bu çocuklar derhal muhafaza altına alınarak, çocuğun 5395 sayılı Kanun ve Ceza Muhakemesi Kanunu hükümleri uyarınca hakkında işlem yapılmasını gerektirir bir durumun olmaması halinde, ivedilikle İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğü’ne bağlı kız veya erkek İlk Adım İstasyonu’na teslim edilecektir.
Söz konusu çocuğun herhangi bir olay nedeni ile hakkında TCK’nin 31. maddesi, 5395 sayılı Kanun ve CMK hükümleri uyarınca işlem yapılmasını gerektirir bir durumun tespit edilmesi halinde Emniyet, Jandarma veya İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğü görevlileri tarafından derhal C. Başsavcılığı’na bilgi verilerek, alacakları talimat doğrultusunda gerekli işlemleri yapacaklardır.
Bu nitelikte çocukların sosyal hizmet kuruluşlarına teslim edilmesinde kesinlikle Cumhuriyet Savcılığı talimatı veya mahkeme kararı aranacaktır. C Savcılığı’nın talimatı veya mahkemece verilen kararı gösterir herhangi bir bilgi veya belge olmaksızın çocuğun kuruluşa teslimi ve kabulü yapılmayacaktır.
b) İlk Adım İstasyonu’na teslim edilen çocuklar ile ilgili sosyal hizmet görevlileri tarafından yapılacak işlemler sonucunda, çocuğun sokakta yaşama sebepleri, herhangi bir uçucu veya psikotrop madde kullanımına bulaşıp bulaşmadığı, acilen tedavisi gereken bir hastalığının olup olmadığı tespit edilerek, İlgi (d) ve (e) emirler doğrultusunda çocuk hakkında gecikmeksizin gerekli çalışmalar başlatılacaktır.
c) Tıbbî tedavisi veya bağımlık tedavisi tamamlanan çocuklar ile herhangi bir tedaviye ihtiyaç duyulmayıp, rehabilitasyona ve eğitime ihtiyacı olan çocuklar, 80. Yıl Çocuk ve Gençlik Merkezi’ne yerleştirilerek bu çocuklarla ilgili gerekli meslekî çalışmalar yapılacaktır.
d) Sokakta yaşama sebebi ailesinin istismarından kaynaklanmamış veya ailesine dönmesinde sakınca olmadığı yapılacak sosyal inceleme sonucunda tespit edilen çocuklar, aileleri ile iletişim sağlanarak, gecikmeksizin ailelerine teslim edilecektir.
Sokakta yaşama sebebi ailesinden kaynaklanan, aile üyelerinden herhangi birinin çeşitli şekillerde istismarına maruz kaldığı tespit edilen çocuklar hakkında derhal 5395 sayılı Kanun ve 2828 sayılı Kanun hükümleri uyarınca gerekli işlemler başlatılarak çocuğun haklarının yargı yoluyla korunması konusunda gerekli takip ihmal edilmeksizin yapılacaktır.
e) Mobil Ekipler marifetiyle İlk Adım İstasyonu’na teslim edilen veya Sosyal Rehabilitasyon Merkezi’ne sevk edilen çocuklarla meslek elemanları tarafından yapılacak görüşme sonucunda çocuğun gecikmeksizin müdahalesi gereken bir sağlık sorununun tespit edilmesi halinde çocuk derhal en yakın devlet hastanesine götürülerek tedavisi sağlanacak, düzenli olarak takip edilmesi gereken sağlık sorunları da aksatılmadan izlenecektir.
f) Kızlar ve erkek çocukları için hizmet veren çocuk ve gençlik merkezlerince çocukların eğitimle ilişkilerinin sağlanması, örgün eğitim dışında kalan çocukların yaygın eğitim faaliyetleri ve kendilerine yeterli olmalarını sağlayacak yönlendirici eğitimlerden yararlanmalarına azami önem verilecektir.
3) Özellikle, sokakta çalıştırılan çocukların yaş grubu incelendiğinde, büyük oranda ilköğretim çağında oldukları, sokakta çalışmanın onları hızla okuldan ve aileden uzaklaştıracağı dikkate alınarak, okullardaki Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Servislerinin devamsızlık yapan ve çeşitli davranım sorunları gösteren çocukları dikkatle izlemeleri sağlanacaktır.
4) Bu çerçevede yürütülen hizmetlerde gerekli etkinliğin ve verimliliğin sağlanabilmesi için yapılması gereken kurul ve komisyon toplantılarının zamanında yapılmasından İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğü sorumlu olacaktır.
5) Gerek İlgi’de kayıtlı genelgeler gerekse Valiliğimiz emirleri ile kendilerine görev verilen tüm kurum ve kuruluşların bu önemli sosyal sorunla mücadelede, hizmetin gerektirdiği işbirliği ve yardımlaşmaya azami hassasiyeti göstererek, görev ve hizmetlerin yukarıda açıklanan esaslara uygun olarak yerine getirilmesini takip etmeleri hususunda,
Bilgilerinizi ve gereğini rica ederim.
Alâaddin YÜKSEL
Antalya Valisi
DAĞITIM :
Gereği : Bilgi :
Vali Yardımcısı Mehmet SEYMAN’a Cumhuriyet Başsavcılığına
Büyükşehir Belediye Başkanlığına Akdeniz Üniversitesi Rektörlüğüne
İl Jandarma Komutanlığına
İl Emniyet Müdürlüğüne
İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğüne
İl Millî Eğitim Müdürlüğüne
İl Sağlık Müdürlüğüne
İl Kültür Ve Turizm Müdürlüğüne
İl Sosyal Yard. ve Day.Vakfı Başkanlığına
Sivil Toplum Örgütleri Güç Birliği
Gereği : Bilgi :
Vali Yardımcısı Mehmet SEYMAN’a Cumhuriyet Başsavcılığına
Büyükşehir Belediye Başkanlığına Akdeniz Üniversitesi Rektörlüğüne
İl Jandarma Komutanlığına
İl Emniyet Müdürlüğüne
İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğüne
İl Millî Eğitim Müdürlüğüne
İl Sağlık Müdürlüğüne
İl Kültür Ve Turizm Müdürlüğüne
İl Sosyal Yard. ve Day.Vakfı Başkanlığına
Sivil Toplum Örgütleri Güç Birliği
T.C.
ANTALYA VALİLİĞİ
İl Yazı İşleri Müdürlüğü
Sayı : B054VLK4070300-010.06.01-2911 26.09.2007
Konu : Kabahatlar Kanunu Uygulaması
Konu : Kabahatlar Kanunu Uygulaması
SOSYAL HİZMETLER İL MÜDÜRLÜĞÜ’NE
ANTALYA
Antalya ilinde sokakta yaşamak, çalıştırılmak veya dilenmek zorunda bırakılan çocukların beden ruh ve ahlâkî gelişimleri ile güvenliklerinin tehlike içerisinde olabilecekleri nedeniyle fuhuş, alkollü içki kullanımı, bally, tiner gibi uçucu maddeleri kullanma alışkanlığı, cinsel tacize uğrama, hırsızlık, yaralama ve öldürme olayları içerisine itilmelerini önlemek amacıyla Antalya Valiliği tarafından 5442 sayılı İl İdare Kanunu’nun 11/C hükmü uyarınca “Sokakta Yaşayan veya Sokakta Çalıştırılan Çocukların Korunması Suretiyle Kamu Esenliğinin Sağlanması ile İlgili Güvenlik Kararı” alınarak 13.04.2003 tarih ve 25078 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe konulmuştur.
Antalya Valiliği Güvenlik Kararı doğrultusunda yürürlüğe konulan proje, uygulama plânı ve talimatı doğrultusunda bugüne kadar çocukların sokakta çalıştırılması ve sokakta yaşamalarını önlemek amacı ile idarî ve cezaî tedbirler alınarak uygulanmış; bu süreç içerisinde Başbakanlıkça yayımlanan 2005/5 sayılı Genelge ile İçişleri Bakanlığı’nın 2004/157 sayılı Genelgesi ve Devlet Bakanlığı’nın “Sokakta Yaşayan Çocuklara Yönelik Hizmet Modeli” doğrultusunda tedbir ve uygulamalar desteklenmiştir.
Yukarıda belirtilen tedbir ve uygulamalar kapsamında sosyal hizmet kuruluşları ile Emniyet ve Jandarma birimleri tarafından sokakta çalıştırıldığı tespit edilen çocuklar muhafaza altına alınarak, Güvenlik Kararında tanımlanan işlemler yerine getirilmek suretiyle çocuğun veli veya vasisi ile temas kurulmakta olup; kuruluşa bizzat gelmesinin teminini müteakip yapılan meslek elemanı görüşmesinden sonra, velilerin sorumluluklarını hatırlatan Valilik tebliği ile birlikte tutanakla çocuk ailesine teslim edilmektedir.
01 Haziran 2005 tarihinde yürürlüğe giren yeni TCK eski kanunda düzenlenen 526. maddeye tekabül eden bir düzenleme içermediğinden yukarıda açıklanan güvenlik kararına aykırı davranan veli veya vasiler hakkında yapılması gereken işlemlerin 31 Mart 2005 tarihinde yürürlüğe giren 5326 sayılı “Kabahatler Kanunu”nun ilgili hükümleri uyarınca yerine getirilmesinin gerektiği açıktır.
Bu nedenle, sokakta çalıştırılan, sokakta yaşayan ve her türlü istismara maruz kalan erkek ve kız çocuklarının korunması amacı ile Antalya Valiliği’ne bağlı kurum ve kuruluşlar marifetiyle uygulanan tedbirler kapsamında çocukların veli, vasi veya bu fiillerin sorumluları hakkında bundan böyle aşağıda açıklanan idarî ve cezaî işlemler uygulanacaktır.
1) Antalya Valiliği İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğü’ne bağlı Antalya Çocuk ve Gençlik Merkezi, Emniyet ve Jandarma birimleri tarafından 2003/1 sayılı Güvenlik Kararı’nda tanımlandığı şekilde sokakta çalıştırıldıkları tespit edilerek ailesine teslim edilmek üzere muhafaza altına alınan çocuklar veli, vasi veya bunların bulunmaması halinde birinci derece yakınlarına tutanakla teslim edilecektir.
2) Herhangi bir şekilde sokakta çalıştırılırken muhafaza altına alınarak birinci maddede açıklanan işlemler yapıldıktan sonra ailesine teslim edilmiş olan bir çocuğun takip eden günlerde sokakta çalıştırılırken yeniden tespiti halinde aynı işlemler, tekrar uygulanmakla birlikte veli, vasi veya çocuğun sokakta çalıştırılmasının sorumlusu olarak tespit edilen kişi hakkında Kabahatler Kanunu’nun 32. maddesinde düzenlenen “Yetkili makamlar tarafından kamu düzeni ve genel sağlığın korunması amacıyla hukuka uygun olarak verilen emre aykırı hareket etme” kabahatini işlemiş olmaları nedeniyle 140 TL idarî para cezası verilmesi işlemi başlatılacaktır.
Buna göre; idarî para cezası işlemleri ile ilgili olarak;
a) Çocuğun sokakta çalıştırılmasından sorumlu olduğu görevlilerce tespit edilen kişi hakkında yapılan tespit ve işlemleri içeren belgeler kuruluş müdürlüğünce (Sokakta Yaşayan / Çalıştırılan Çocuklar Koordinasyon Merkezi Müdürlüğü) idarî para cezası kararının alınması için İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğü kanalıyla Valilik Makamı’na teklifte bulunacaktır.
b) Uygulanan para cezası kararı ilgili kuruluş müdürlüğünce 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine uygun olarak ilgili kişiye tebliğ edilecektir.
c) İlgili kişiye tebliğinden sonra kesinleşen karar, yasanın 17/4. bendi uyarınca, İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğü’nce derhal tahsili için mahallî malmüdürlüğü’ne gönderilecektir.
d) Hakkında daha önce açıklanan işlemler uygulanmış veli, vasi veya sorumlu kişilerin çocuklarının sokakta çalışmaya devam ettiklerinin tespiti halinde her seferinde ayrı ayrı idarî para cezası uygulanacaktır. Ayrıca haklarında bir kez aileye teslim ve iki kez idarî para cezası işlemi uygulanmış veli, vasi veya birinci derecede yakınlarının çocuklarını yeniden sokakta çalıştırdıklarının tespiti halinde yukarıda açıklanan işlemler uygulanmakla birlikte aile ya da çocuktan sorumlu kişi hakkında Sosyal İnceleme Raporu düzenlenecektir. Haklarında “İdaresi altında bulunan veya büyütmek, okutmak, bakmak, muhafaza etmek veya bir meslek veya san’at öğretmekle yükümlü olduğu kişi, üzerinde sahibi bulunduğu terbiye hakkından doğan disiplin yetkisini kötüye kullanan kişiye 1 yıla kadar hapis cezası verilir.” TCK 232’inci maddesi uyarınca Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunulacaktır.
3) Antalya Valiliği’nin 2003/1 sayılı Güvenlik Kararı’nın 4. maddesinde düzenlenen “Her ne suretle olursa olsun bally, tiner, derby gibi yapıştırıcı veya boya çözücü olarak kullanılan kimyevî, uyuşturucu ve psikotrop maddelerin amacı dışında satışı ve kullanılması yasaklanmıştır.” hükmüne aykırı davrandığı tespit edilen kişi veya iş yeri sahipleri hakkında yapılacak diğer adlî ve idarî işlemler yanında Kabahatler Kanunu’nun 32. maddesinde düzenlenen “Yetkili makamlar tarafından kamu düzeni ve genel sağlığın korunması amacıyla hukuka uygun olarak verilen emre aykırı hareket etme” kabahatini işlemiş olması nedeniyle idarî para cezası işlemi uygulanacaktır.
Kaymakamlıkların 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu ve belediye başkanlıklarının 5216 ve 5272 sayılı kanunlardan doğan görev ve yetkileri saklıdır.
Yukarıda belirtilen tertip ve tedbirler ivedi olarak uygulamaya konularak ve sonuçları İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğü’nce raporlar halinde gönderilecektir.
Bilgilerinizi ve gereğini rica ederim.
Alâaddin YÜKSEL
Antalya Valisi
Antalya Valisi
DAĞITIM:
Gereği Bilgi
Büyükşehir Belediye Başkanlığı Cumhuriyet Başsavcılığı
İlçe Kaymakamlıkları
İl Jandarma Komutanlığı
İl Emniyet Müdürlüğü
İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğü
Başbakanlıktan:
Konu: Sokakta Yaşayan/Çalışan Çocuklara Yönelik Hizmet Modeli.
GENELGE
2005/5
Son yıllarda başta büyük şehirlerimiz olmak üzere, göç alan kentlerimizde, sokakta yaşayan ve çalıştırılan çocukların durumu önemli bir sosyal sorun olarak ortaya çıkmaktadır.
Sokakta yaşayan, her türlü madde bağımlılığına açık olan ve bir kısmının hırsızlık, gasp, kapkaç gibi olaylara da karıştırıldığı bilinen bu çocuklarımızın, tedavi, rehabilitasyon ve eğitimleri sağlanarak topluma kazandırılmaları ancak etkin ve kalıcı önlemlerle mümkün görülmekte, sorunun temelden çözümü için de; ulusal ve yerel düzeyde planlı ve organize uygulamaların derhal başlatılması zorunlu bulunmaktadır.
Bu amaçla, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu’nun bağlı olduğu Bakanlığın koordinatörlüğünde, Adalet Bakanı, İçişleri Bakanı, Milli Eğitim Bakanı ve Sağlık Bakanı’nın katılımıyla bir komite kurulmuş, kısa, orta ve uzun vadeli stratejilerin belirlenmesi çalışmalarına başlanmıştır.
Sorunun aciliyeti ve ulaştığı boyutlar nedeniyle ilk etapta, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu tarafından geliştirilen "Sokakta Yaşayan/Çalışan Çocuklara Yönelik Hizmet Modeli"nin İstanbul, Ankara, İzmir, Diyarbakır, Adana, Mersin, Bursa, Antalya illerinden başlanarak, ihtiyaç duyulan tüm illerimizde hayata geçirilmesi kararlaştırılmıştır.
Koordinatör Bakanlık tarafından ilgili tüm kamu kurum ve kuruluşlarına dağıtımı sağlanacak olan söz konusu hizmet modelinin başarıyla uygulanabilmesi için tüm kamu kurum ve kuruluşları arasında işbirliğinin sağlanması vazgeçilmez bir gerekliliktir. Bu nedenle, projede kendilerine görev verilen Bakanlıklar, valilikler ve başta büyükşehir belediye başkanlıkları olmak üzere tüm belediye başkanlıkları, il özel idareleri, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüğü ile Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları, projenin başarısı için gerekli tedbirleri eksiksiz olarak alacaklar, projenin yürütülmesinden sorumlu kuruluşlarca ihtiyaç duyulacak mobil ekip, donanım ve personel görevlendirilmesi konularında gereken yardım ve desteği gecikmeksizin sağlayacaklardır.
Ayrıca yürütülecek çalışmalarda bu modele, tüm sivil toplum kuruluşları ve gönüllülerin sahip çıkması sağlanarak, projenin topluma mal edilmesine önem verilecektir.
Konunun önemi ve aciliyeti göz önünde bulundurularak, uygulamada görev alacak tüm kamu kurum ve kuruluşlarının, kamu personelinin gereken ciddiyet ve hassasiyeti göstermelerini, uygulamaların yöneticiler tarafından dikkatle takibini ve herhangi bir aksamaya meydan verilmemesini önemle rica ederim.
Recep Tayyip ERDOĞAN
Başbakan
SOKAKTA YAŞAYAN / ÇALIŞTIRILAN ÇOCUKLAR VE HER TÜRLÜ İSTİSMARA MARUZ KALAN ÇOCUKLARIN KORUNMASINA YÖNELİK GÜVENLİK KARARLARI
5442 sayılı İl İdaresi Kanunu’nun 11/C maddesi uyarınca Antalya İli sınırları içinde huzur ve güvenliğin, kişi dokunulmazlığının ve kamu esenliğinin sağlanması bakımından sokakta yaşayan ve çalıştırılan çocuklar ile her türlü istismara maruz kalan çocukların genel olarak beden ve ruh sağlıklarının korunması ile suç işlenmesinin önlenmesi amacıyla aşağıdaki tedbirler alınmıştır.
Amaç
Madde 1
Antalya İli sınırları içerisinde sokakta yaşayan / sokakta çalıştırılan ve her türlü istismara maruz kalan çocukların içinde bulundukları ortam beden ve ruh sağlıklarını olumsuz etkilemekte ve gittikçe artan sayıları toplumumuzun bugünü ve yarını için büyük bir potansiyel tehdit oluşturmaktadır.
Taraf olduğumuz uluslar arası yükümlülükler ve millî mevzuatımızın çocuklarla ilgili öngörmüş olduğu ilke ve kurallar çerçevesinde sokakta yaşayan / çalıştırılan ve her türlü istismara açık bırakılan çocukların beden, ruh ve ahlâkî gelişimlerini sağlayarak, topluma faydalı birer birey olmalarını sağlamaktır.
Kapsam
Madde 2
Antalya İli sınırları içerisinde 18 yaşından küçük sokakta yaşayan / çalıştırılan ve her türlü istismara maruz kalan çocuklar ile bu çocukları çalıştıran, dilendiren ve çeşitli olaylarda kullanan çocuğun güvenliğini tehdit eden kişileri kapsar.
Dayanak
Madde 3
a) 2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu,
b) 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu,
c) 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 32. maddesi,
d) Türk Ceza Kanunu’nun 232. maddesinin 2. bendi,
e) Başbakanlığın 2005/5 sayılı Genelgesi,
f) İçişleri Bakanlığı’nın 20.12.2004 tarih ve 2004/157 sayılı, Genelgesi,
g) 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu’nun 11/C maddesi.
Genel Esaslar
Madde 4
Sokak, cadde, meydan, otogar, durak, tarihî ve kültürel mekânlar, ibadethane ve müştemilâtı, terk edilmiş yapılar, inşaatlar, banka ATM’leri, park ve bahçeler ve köprü altları barınmak amacıyla kullandırılmayacaktır.
Madde 5
18 yaşından küçük reşit olmayan çocuklar sokak ve caddelerin kaldırım veya akan trafik içerisinde, meydan, park, durak, otogar, turizm merkezleri, toplu taşıma araçları, mezarlıklar, nikâh salonları gibi umuma açık ve benzeri yerlerde gerekçesi ne olursa olsun çalıştırılmasına izin verilmeyecektir.
Madde 6
İlköğretim çağında olup, sokakta çalıştığı veya yaşadığı tespit edilen çocuklardan eğitime devam etmeyenlerinin tespiti yapılarak ilgili veli, öğretmen, okul yönetimi ve diğer resmî ve gönüllü kuruluşlar ile iş birliği sağlanarak çocuğun okula devamı sağlanacaktır. Ayrıca okula devam edip ekonomik yetersizlikler nedeni ile sokakta çalıştığı tespit edilen çocuklar için de Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı ile diğer resmî ve gönüllü kuruluşların imkânları devreye sokularak çocuğun sokakta çalışma sebebi ortadan kaldırılacaktır.
Madde 7
4. ve 5. maddelerde tarif edilen yerlerde barındırıldıkları ve yaşadıkları tespit edilen 18 yaşından küçük çocuklar ile ilgili olarak ilgili resmî kuruluşlara bilgi verilecektir. Yine 4. ve 5. maddelerde tarif edilen yerlerde satış yapan reşit olmayan çocuklardan eşya, mal (su, kâğıt mendil, çiçek vb.) veya hizmet satın alınmayacak, dilencilik yapan çocuklara da para verilmeyecektir.
Madde 8
Her ne suretle olursa olsun alışkanlık yapan çözücü ve yapıştırıcı nitelik taşıyan maddeler (bally, tiner, benzin, derby vb.) veya boya çözücü olarak kullanılan kimyevî uyuşturucu ve psikotrop maddelerin amacı dışında kullanımı ve satışı yasaktır.
18 yaşından küçük çocuklara yukarıda belirtilen maddelerin satışı kesinlikle yasaklanmıştır.
Madde 9
18 yaşından küçük çocuklardan yukarıdaki maddelerde zikredilen yasakları ihlal edenler, yetki verilmiş kamu görevlileri ve gönüllü kuruluş mensupları tarafından barınma, iaşe, sağlık ve güvenlik gibi beşerî ve sosyal ihtiyaçlarının karşılanması amacı ile kanunî yakınlarına teslim edilmelerine veya tedavilerinin sağlanmasına veya sosyal hizmet mevzuatının öngördüğü prosedürün tamamlanıp koruma altına alınmalarına kadar İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğü’ne bağlı merkezlerde muhafaza veya kontrol altında bulundurulurlar.
Yukarıda belirtilen hususlar; ilçe kaymakamlıklarının, Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü’nün görev ve sorumluluğunda, ilgili tüm kuruluşların (Mahalli İdareler, Emniyet, Jandarma, Sağlık gibi) ve gönüllü kuruluşların mahallin en büyük mülkî idare âmirinin verdiği yetki belgesini haiz mensupları veya oluşturacakları heyetler vasıtasıyla yerine getirilecek veya takip ve denetlemesi sağlanacaktır.
Madde 10
Bu karara uymayanlar hakkında 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu’nun 66. maddesi uyarınca alınmış yukarıda belirtilen kararın uygulanmasına ve yerine getirilmesine aykırı davrananlara, tatbik ve icrasına zorluk çıkaran ve uymayanlara 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 32. maddesi uyarınca idarî işlem uygulanacaktır.
Yukarıda belirtilen kararlara ısrarla uymayan ve tatbik ve icrasında zorluk çıkartan çocuğun veli, vasi veya kanunî yakını hakkında Türk Ceza Kanunu’nun 232. maddesinin 2. bendi uyarınca Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulacaktır.
Yürürlük
Madde 11
Bu karar yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 12
Bu Kararı Antalya Valisi yürütür.
T.C.
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI
Strateji Merkezi Başkanlığı
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI
Strateji Merkezi Başkanlığı
Sayı : B050STM0710001/285 20/12/2004
Konu: Sokak çocuklarının korunması ve rehabilitasyonu
GENELGE
2004/157
Son yıllarda, sokakta çalıştırılan, sokakta yaşayan ve madde kullanan çocukların sayısında artış görülmektedir. Bu çocukların bir kısım asayiş olaylarına karıştıkları da gözlenmektedir. Bu çocukların kurtarılması, uçucu, uyuşturucu, alkol kullanımı gibi zararlı alışkanlıklar edinmelerinin önlenmesi, tedavi ve rehabilitasyonu ile topluma kazandırılması amacıyla ekonomik, sosyal, kültürel ve benzeri tedbirlerin alınması devletin başta gelen görevlerindendir.
Bu itibarla, çocuklarımızı her türlü kötü alışkanlıklardan korumak ve kurtarmak, geleceğimizi güvence altına almak, vatandaşlarımızın can ve mal güvenliğini korumak amacıyla aşağıdaki tedbirlerin alınması uygun ve gerekli görülmüştür:
1) 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu'nun İl/C maddesine istinaden, valiliklerce, ilin sosyo-ekonomik özelliği de dikkate alınmak suretiyle, çalışma ve sosyal güvenlik bölge müdürlükleri, sosyal hizmetler, sağlık, millî eğitim, kültür ve turizm il müdürlükleri ile müftülükler, kolluk birimleri ve mahallî idarelerin katılımlarıyla oluşturulacak komisyon tarafından, sokakta yaşayan ve çalıştırılan çocukların korunmasına ilişkin güvenlik kararları alınacaktır.
2) İlde mevcut sokak çocuklarının, büyükşehirler başta olmak üzere, diğer şehirlere gitmelerini önlemek amacıyla, özellikle terminal ve garlarda, kolluk birimleri, özel güvenlik görevlileri ile seyahat firmaları işbirliği halinde çalışarak, korunmaya muhtaç çocukların tespit edilmesi halinde, il sosyal hizmetler müdürlüğü koordinesiyle çocuğun ailesine, vasisine veya ilgili kuruma teslimi sağlanacaktır.
3) Sokak çocuklarına uygulanacak idarî işlemlerde (kimlik çıkarma, sağlık kontrolü, rehabilitasyon, koruma, kuruma yerleştirme, ihtiyaçlarını karşılama vb), çocukların mağduriyetlerine sebebiyet verilmemesi için her türlü yardım yapılacak ve kolluk birimlerinde bekletilmeksizin ilgili birimlere teslimi sağlanacaktır.
4) Kapkaç olayları başta olmak üzere, değişik suçlara karışan sokak çocuklarının, suça karışma sebepleri ve ortamlarıyla ilgili alan araştırmaları yapılacak ve bu yönde tedbirler belirlenirken, bu araştırmaların sonuçları dikkate alınacaktır. Bu kapsamda, iller arasında bilgi alışverişi ve işbirliği yapılacaktır.
5) 2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu'nun 22. maddesi ve 28.11.1983 gün ve 18235 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Korunmaya Muhtaç Çocukların Tespiti, İnceleme-Korunma Kararının Alınması ve Kaldırılmasına İlişkin Yönetmeliğin 16. maddesi çerçevesinde, haklarında derhal korunma tedbiri kararı alınmasında zorunluluk görülen çocukların, mahkeme kararı alınıncaya kadar; mülkî âmirin onayıyla ilgili kuruluşlara veya aile yanına yerleştirilmesi sağlanarak çocukların yargı sürecindeki mağduriyetleri önlenecektir.
6) İnternet kafelerde, 18 yaşından küçüklerin psikolojik ve bedensel gelişimine olumsuz etkisi olabilecek şiddet ve pornografi unsurları içeren veya kumar, madde kullanımı ve benzeri kötü alışkanlıkları özendirici bilgisayar oyunlarının oynatılması ve bilgisayarlara yüklenmesi yasak olduğundan, bu kapsamda olduğu tespit edilen bilgisayar oyunlarını oynattıran işyerleri hakkında 2559 sayılı Polis Vazife ve Selâhiyet Kanunu'nun değişik 8. maddesine göre gerekli işlemler yapılacaktır.
7) Geleceğimizin teminatı olan çocuklarımızın beden ve ruh sağlığını korumak, madde bağımlılığından uzak tutmak ve suça itilmelerini önlemek amacıyla, valiliklerimizce alınacak güvenlik kararları çerçevesinde;
a) Okul çevrelerinde ve öğrencilerin toplu olarak bulunabilecekleri pastane, kafeterya, park, spor tesisleri gibi yerlerde, gençliği kötü alışkanlık ve davranışlara itici faaliyetlerde bulunan şahıslarla ilgili gerekli önleyici tedbirler alınacak ve bu gibi yerlerde alkol, sigara, uyuşturucu ve uçucu madde satışının engellenmesi amacıyla kolluk birimleri ve belediyeler tarafından etkin denetim yapılacaktır.
b) Çocuk suçluluğuna yönelik alınacak tedbirlerde, okul müdürlükleri, okul aile birlikleri, bölge esnafı ve mahalle muhtarlarıyla görüş alışverişinde bulunulması ve işbirliği geliştirilmesi esas alınacaktır. Bölgede görevli personel tarafından süreklilik esasına göre geliştirilecek olan bu işbirliği çerçevesinde önleyici tedbirler alınacaktır.
c) Mahallî idarelerin sosyal hizmet kapasitelerini geliştirmeye yönelik etkinliklerinde, sokak çocuklarının topluma kazandırılması çalışmalarına öncelik verilmesi suretiyle, henüz ulaşılamayan mağdur çocuklara ulaşılması sağlanacaktır.
d) Sokakta yaşayan çocukların dilenmesine, dilendirilmesine ve çeteleşmelerine karşı önleyici tedbirler alınacak ve bu amaçla belediye zabıtalarının diğer kolluk birimleriyle işbirliği yapması sağlanacaktır.
e) Uyuşturucu, uçucu madde ve alkol kullanımıyla mücadele çalışmalarını yürüten merkezlerden (UMATEM ve AMATEM gibi) madde bağımlısı sokak çocuklarının daha fazla yararlanabilmesi için gerekli çalışmalara ağırlık verilecek; söz konusu merkezlerin bulunmadığı illerimizde, ihtiyaca göre bu merkezlerin kurulmaları ve/veya hastanelerin ve üniversitelerin psikiyatri kliniklerinden yardım alınması sağlanacaktır.
8) Sokak çocuklarına yönelik çalışmaların önemi yöneticiler tarafından sürekli vurgulanarak, bu alanda çalışanların motivasyonu artırılmaya çalışılacaktır.
9) Mahallî basın ve yayın kuruluşlarıyla işbirliği sağlanarak, zor şartlardaki çocukların durumunu ve bağımlılık yapan maddelerin zararlarını anlatan ve toplumun duyarlılığını geliştirici programlar hazırlanması ve yayınlanması sağlanacaktır.
10) Sokak çocukları sorununun çözümüne yönelik çalışmalarda üniversiteler ve sivil toplum kuruluşlarının katkı ve katılımları sağlanacaktır.
11) Kolluk birimleri ile vatandaş arasında diyalog ortamı oluşturulması için düzenlenen huzur toplantılarında, sokak çocuklarının topluma kazandırılması amacıyla, halkın bu konudaki görüşlerinin dinlenmesi, bilgilerin paylaşılması ve duyarlılığın artırılması sağlanacaktır.
12) Aile içi şiddete maruz kalan çocukların kolluk kuvvetleri veya il sosyal hizmetler müdürlüklerine başvuruda bulunması halinde, sokağa yönelmelerinin engellenmesi ve topluma kazandırılmaları amacıyla gerekli tüm çalışmalar yapılacaktır.
13) Korunma yaşını tamamlayan gençlerin, özellikle kızların talepleri halinde, mahallî idareler ve sivil toplum kuruluşlarının da desteği sağlanarak, barınma ihtiyaçlarının karşılanması ve iş edindirilmeleri için gerekli her türlü çalışma yapılacaktır.
14) Bütün bu çalışmalarda Türkiye'nin taraf olduğu uluslar arası sözleşmelere titizlikle riayet edilecektir.
Yukarıda belirtilen hususların iller dâhilinde uygulamaya geçirilmesini ve herhangi bir aksaklığa meydan verilmemesini, Bakanlık denetim birimlerinin özel ve genel denetimlerde bu genelge hükümlerine uyulup uyulmadığını göz önünde bulundurmaları hususunda,
Bilgi edinilmesini ve gereğinin yapılmasını arz ve rica ederim.
Abdulkadir AKSU
İçişleri Bakanı
DAĞITIM:
Gereği: Bilgi:
Bakanlık Merkez Birimlerine Devlet Bakanlığına (Sn. Güldal KŞİT)
Bağlı Kuruluşlara Milli Eğitim Bakanlığına
İl Valiliklerine Sağlık Bakanlığına
Sayfa: 22 RESMÎ GAZETE 13 Nisan 2003 – Sayı:25078
Tebliğ
Antalya Valiliği’nden:
Sokakta Yaşayan ve Çalıştırılan Çocukların Korunması ile Çözücü ve Yapıştırıcı Nitelikli Uçucu ve Bağımlılık Yapan Maddelerin 18 Yaşından Küçüklere Satışının Yasaklanmasına Dair Güvenlik Kararı
Karar No : 2003/01
Karar Tarihi : 3/4/2003
5442 sayılı İl İdaresi Kanunu’nun 11/C maddesi uyarınca Antalya İli mülkî sınırları içerisinde huzur ve güvenliğin, kişi dokunulmazlığı ile kamu esenliğinin sağlanması bakımından sokakta yaşayan ve çalıştırılan çocukların korunması ile çözücü ve yapıştırıcı nitelikli uçucu ve bağımlılık yapan maddelerin 18 yaşından küçüklere satışının yasaklanması suretiyle suç işlenmesinin önlenmesine yönelik olarak aşağıdaki tertip ve tedbirler alınmıştır.
Madde 1
Cadde, sokak, meydan, gar, otogar, durak, tarihî ve kültürel mekânlar, ibadethane ve müştemilâtı, terkedilmiş yapılar, inşaatlar, bankaların ATM’leri ve altgeçit, köprü altları gibi yerlerin barınmak amacıyla kullanılması yasaktır.
Madde 2
18 yaşından küçük reşit olmayan çocukların toplu taşım araçlarında, mezarlıklarda, nikâh salonlarında ve bar, diskotek gibi benzeri eğlence yerlerinde, cadde ve sokakların kaldırımlarında veya akan trafik içinde, umuma açık yerlerde ve benzeri yerlerde gerekçesi ne olursa olsun çalıştırılmasına izin verilmeyecektir.
İlköğretim çağındaki çocuklar yukarıda belirtilen yerlerde kesinlikle çalıştırılmayıp, her türlü imkân ve destekle okullarına devamları sağlanacaktır. Sokakta yaşayan veya sokakta çalıştırılan çocukların korunması ile suç işlemelerinin önlenmesine ilişkin olarak Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarının imkânları mevzuatına uygun olarak mutlaka kullanılacaktır.
Bu hususların gerçekleştirilmesinde ve takibinde öğretmenler, okul yönetimleri, veli-aile bireyleri ile ilgili kamu kurumları ve sivil toplum kuruluşları arasında işbirliği sağlanacaktır.
Madde 3
1 ve 2.’inci madde kapsamındaki yerlerde barındırıldıkları, yaşadıkları veya çalıştırıldıkları bilinen veya anlaşılan reşit olmayan küçüklerden herhangi bir eşya, mal (kâğıt mendil, simit, pet su, çiçek ve benzeri) veya hizmet satın alınmayacaktır.
Madde 4
Her ne suretle olursa olsun alışkanlık yapan çözücü ve yapıştırıcı nitelik taşıyan uçucu maddelerden bali, tiner, derby gibi yapıştırıcı veya boya çözücü olarak kullanılan kimyevî uyuşturucu veya psikotrop maddelerin amacı dışında satışı ve kullanılması yasaklanmıştır.
18 yaşından küçük çocuklara yukarıda belirtilen maddelerin satışı kesinlikle yapılmayacaktır.
Madde 5
18 yaşından küçük çocuklardan yukarıdaki maddelerde zikredilen yasakları ihlal edenler; yetkili kamu kurumları görevlileri ve gönüllü kuruluş mensupları tarafından barınma, iaşe, sağlık ve güvenlik gibi beşerî sosyal ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla kanunî yakınlarına teslim edilmelerine veya tedavilerinin sağlanmalarına veya sosyal hizmetler mevzuatının öngördüğü prosedürün tamamlanıp korunma altına alınmalarına kadar olan süre içerisinde İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğüne bağlı merkezlerde muhafaza veya kontrol altında bulundurulacaktır.
Yukarıda belirtilen hususlar, ilçe kaymakamlıkları ile Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğünün görev ve sorumluluğunda; ilgili kamu kurumları (Mahallî İdareler, Emniyet, Jandarma, Sağlık gibi) ve gönüllü sivil toplum kuruluşları ile mahallin en büyük mülkî idare âmirinin vereceği yetki belgesini haiz kişiler veya oluşturacakları heyetler vasıtası ile yerine getirilerek takipleri ile denetimleri sağlanacaktır.
Madde 6
Bu Karara uymayanlar hakkında 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu’nun 66’ncı maddesine göre eylemleri ayrı bir suç teşkil etmediği takdirde 765 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 526’ncı maddesi gereğince işlem yapılacaktır.
Yürürlük
Madde 7
Bu Karar yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 8
Bu Karar hükümlerini Antalya Valisi yürütür.
